|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Изберете соодветно време и место за разговор |
Не зборувајте за чувствителни теми пред други луѓе
Не зборувајте на место или во време кога може да бидете прекинати
Не започнувајте разговор кога детето е луто, вознемирено или уморно
Не чекајте бескрајно за да започнете разговор |
ДОБРО:„Дали сега е добро време да поразговараме малку? Ништо лошо не се случило, само сакам да поразговараме.“
ЛОШО:„Сакам да разговараме сега пред да тргнам на работа.“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Слушајте внимателно |
Не го прекинувајте детето додека зборува
Не вршете друга активност додека разговарате со детето
Не држете предавања, лекции и монолози |
ДОБРО:„Слободно кажи ми се што сакаш да ми кажеш.“
ЛОШО:„Тоа веќе сум го слушнал и не сакам да го слушам повторно!“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Разберете што сака да ви каже детето |
Не претпоставувајте што сака да ви каже детето
Не отфрлајте го веднаш она што ви го кажува детето, сметајќи дека е погрешно |
ДОБРО:„Мислам дека она што сакаш да ми го кажеш е дека лошо се чувствуваш.“
ЛОШО:„ Што зборуваш глупости?! како е можно да се чувствуваш лошо?“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Внимавајте на вашата невербална комуникација |
Не вртете со очите,
не воздивнувајте тешко и не одмавнувајте со главата како знак на неприфаќање на она што го кажува детето |
ДОБРО: Го гледате детето в очи кога ви зборува
ЛОШО: Се вртите настрана, седите далеку од детето или ги држите рацете скрстени додека разговарате |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Поставувајте прашања на кои детето може да каже што мисли и што чувствува |
Не поставувајте прашања на кои се одговара со „да“ или „не“, или на кои одговорот однапред се знае
|
ДОБРО:„Што ти се допадна во филмот?“
ЛОШО:„Дали ти се допаѓа да правиш само проблеми? Сакаш да завршиш во затвор?“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Покажувајте ги и споделувајте ги чувствата на соодветен и јасен начин |
Не претпоставувајте дека детето знае што чувствувате
Не се плашете да ги споделите чувствата |
ДОБРО:„Понекогаш ми е многу жал кога се расправаме. Се чувствувам како лош родител.“
ЛОШО:„Ти кажав дека те сакам, не терај ме да ти повторувам.“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Бидете смирен и не навредувајте го детето |
Не го повишувајте гласот и не викајте
Не му давајте погрдни имиња на детето, не го задевајте и исмевајте. |
ДОБРО: Вдишете длабоко или „избројте до 10“ за да се смирите
ЛОШО: Нервозно и избувливо реагирање, фрлање или удирање предмети. |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Зборувајте за добри работи и постигања на детето |
Не зборувајте само за проблеми, грешки и за неуспеси на детето
|
ДОБРО:„Не се секирај што доби четворка, трудот сигурно ќе ти се исплати. Верувам дека следниот пат ќе добиеш подобра оценка.“
ЛОШО:„Се „утепа“ од вежбање и пак не доби петка!“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Бидете конкретни и држете се до фактите и до актуелната тема |
Не воопштувајте премногу и не користете зборови како „секогаш“ и „никогаш“
Не ги критикувајте способностите на детето или неговата личност
Не се навраќајте на проблеми што се надминати |
ДОБРО: „Овие задачи од математика ми изгледаат тешки. Ќе можеш ли да ги совладаш?“
ЛОШО:„Пак ли ми плачеш сега? Никогаш не учиш а сакаш да добиеш добра оценка.“ |
|
СЕ ПРЕПОРАЧУВА
|
НЕ СЕ ПРЕПОРАЧУВА |
ПРИМЕРИ |
|
Користете директни и конкретни пораки |
Не давајте нејасни пораки
Не поставувајте негативни прашања |
ДОБРО: „Престани да ја задеваш сестра ти.“
ЛОШО: „Поправи се“, „Престани со тоа“, „Зошто секогаш го правиш истото?“, „Колку пати морам да те опоменам?“ |
